قَطام دختر “شَجنه بن عَدی” زنی از طرفداران خوارج بود و اندیشه آنان را که حضرت علی را کافر می‌دانستند قبول داشت. وی به دلیل همین تفکر و کینه ای که از امام علی (ع) داشت، در تحریک ابن ملجم برای شهادت حضرت علی(ع) نقش داشت. پدر وی یعنی “شجنه بن عدی” و برادرش “اخضر بن شجنه” جزء خوارج بودند و در جنگ نهروان کشته شده بودند و به همین دلیل او کشتن علی(ع) را شرط ازدواج خود با ابن ملجم قرار داد و باعث شد که ابن ملجم برای رسیدن به وی در کار خود مصصم شود.
سرنوشت قطام بعد از شهادت حضرت علی
در روایات و تعاریف، قطام را زنی زیبارو دانسته‌اند که بدین خصلت مشهور بوده تا جائی که وقتی ابن ملجم وی را می‌بیند از خود بی‌خود می‌شود و او را “ماه روی کوفه” لقب داده بودند. بلعمی هم او را زیباترین زن کوفه می نامد و مسعودی و ابوالفرج اصفهانی از وی به عنوان زیباترین زنان زمان یاد کرده‌اند. در برخی منابع آمده که ابن ملجم با دیدن وی شفگت زده شده است!
به گفته جرجی زیدان، قطام پس از شهادت حضرت علی(ع) به مصر می گریزد ولی به جرم اینکه عمروعاص را از توطئه قتل علی (ع) خبردار نکرده بوده زندانی می شود اما از زندان فرار می کند و به سوی دمشق سفر می‌کند. تا اینکه در بین راه کشته شده و سرش از بدنش جدا می شود. گفته شده است که مقداری از سر قطام به مصر فرستاده می‌شود و عمروعاص نیز به قاتل وی هزار دینار جایزه می‌دهد.
این در حالی است که سید جعفر شهیدی ماجرای نقش قطام در شهادت حضرت علی(ع) را با توجه به وجود تناقض‌هایی در نقل‌های مختلف آن، ساختگی می‌داند و می‌نویسد: گویا داستان قطام را ساخته و به کار آن سه تن [ابن ملجم و دو همدستش] پیوند داده‌اند تا بیشتر در ذهن‌ها جای گیرد.
در بحارالانوار اما آمده است که بعد از کشته شدن ابن ملجم، مردم به سوی قطامِ ملعونه فاسقه هجوم آوردند و او را با شمشیر به درک فرستادند و جنازه‌اش را بیرون کوفه سوزانیدند. (بحارالانوار، ج۴۲: ۲۹۸؛ انوار العلویه: ۳۹۰؛ نفائح العلام: ۴۱۰)
عکس شب قدر برای پروفایل و اینستاگرام
جرجی زیدان نویسنده مسیحی رمانی تحت عنوان ۱۷ رمضان درباره شهادت امام علی نوشته و نقش پررنگی به قطام در جریان شهادت حضرت علی(ع) داده است. این کتاب نخستین بار با نام فاجعه رمضان به فارسی ترجمه شد.در سریال امام علی (ع) نیز به قطام و نقش وی در حوادث کوفه و مخصوصا شهادت حضرت علی(ع) جایگاه ویژه‌ای داده شده است. در این سریال ویشکا آسایش در نقش قطام ظاهر شد.